Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Գեյդարօղլի Ալիևը պարբերաբար արդեն տասնամյակից ավելի սիրում է տարբեր միջոցառումների ժամանակ կատարել նույն երգը ադրբեջանի զինվորական հզորության մասին:Սակայն այդ ամենից զատ նրա երկրի ռազմական բյուջեն աճելուց բացի ոչինչ չի ավելանում,ոչ բանակի մարտունակությունը և ոչ էլ զինվորների բարոյահոգեբանական մակարդակը: Ընդորում նա սիրում է շեշտադրել Հայաստանի հետ: Ահավասիկ հատվածներ կառավարության այս շաբաթվա նիստի նրա ունեցած ելույթից:
«Բանակին հատկացված ծախսերը ծառայում է իր նպատակին: Ներկայումս ադրբեջանական բանակը ամենահզորն ու մարտունակն է Հարավային Կովկասում և մենք շարունակում ենք աշխատել այդ ուղղությամբ Գալող տարում ընդհանուր զինվորական ծախսերը կանցնեն 3 մլրդ դոլարը: Եթե հաշվի առնենք,որ մեր տարածքները զավթած Հայաստանի ընդհանուր բյուջեն չի անցնում 2 միլիարդը, կտեսնենք որ մեր առջև դրված նպատակը` Ադրբեջանի ռազական բյուդջեն գերազանցել Հայաստանին ողջ բյուդջեին, կատարվել է ու այսօր դա իրականություն է: Ի տարբերություն Հայաստանի մենք դա անում ենք մեր փողերով, առանց որևէ երկրի խնդրելով: Ի տարբերություն Հայաստանի մենք կառուցում ենք մեր տնտեսությունն ու բանակը ադրբեջանական ժողովրդի արդար աշխատանքով ու կամքով»:
Կառավարական խորհրդակցությունում այս երգը երգած Իլհամ Գեյդար օղլուն չարժեր այդքան ոգևորվել:Քանզի նավթադոլարներվ ռազմական բյուդջե լցնելուց առաջ արժեր հիշել, որ փոքրիկ հայկական անկլավ ԼեռնայինՂարաբաղն իր 120 հազ.բնակչությաբ ու ամուր կամքով հաղթեց 8 մլն-ոց իր երկրին:
Իսկ ադրբեջանական ժողովրդին արժե՞ հիշեցնել սեփական նախագահի կազինոխաղամոլային անցյաը:
Ոuղղակի ավանդություն է` սիրում են այս երկրում փողերը նախագահական մակարդակով քամուն տալ, ինչպես օրինակ Դուբայում ձեռք բերված բազմամիլիոնանոց առանձնատները` գնված կրտսեր Գեյդարի համար, Բելոռուսիայի փոխարեն վճարված պարտքը Ռուսաստանին և այլն, թե՞ դա եղել է ( մեջբերում Ալիևի խոսքից -Ծ.Հ) «ադրբեջանական ժողովրդի արդար աշխատանքով ու կամքով»:
Կա մի պարզ ճշմարտություն «Քամու բերած` քամու տարած»:
Մի հաղթվիր չարիցը’այլ բարիովը հաղթիր չարին:
4 մեկնաբանություն
Philosopher
25-10-10 • 02:35 AM
1Ադրբեջաանի խանի լյա-լյաներին անցնելուց առաջ, կարելի էր հիշել սեփական երկրի մասին:
Վերջապես փաստ է, որ ազերին հզորանում է: Դա եթե անգամ այսօր չտա իր արդյուքնը, վաղու տալու է, այն էլ այն պարագայում, որ ՀՀ-ն է կատարելապես թուլանում:
Հալվա ասելով, եբրանը չի քաղցրանում: Անընդհատ երգենք՝ մենք ամուր ենք, կուռ ենք.. Վերջը լավ լինի:
Իսկ ինչ վերաբերում է նրան, թե անկլավ ԼՂ-ն հաղթեց 8մլն-ոց ազերիքի պետությանը, կարելի է միայն ասել՝ հուսով եմ իրականումա այդպես չեք մտածում: Պարզ է, կարծում եմ, որ հաստատ 150 հազարանոց ԼՂ-ն /150 հազարից հիմա քանիսն է մնացել՝ 60 թե՞ 70/ չի, որ հաղթել է արդբեջանցիներին: Սա կընդունեն միայն ռոմանտիզմը ռեալիզիմին խառնածները ու ավելի ճիշտ՝ այս հասկացությունների տեղերը իսպառ փոխանակածները:
Ավելի լավ է խնդիրները իրականում տեսնել ու բարձրաձայնել և լուծել դրանք, ոչ թե աչք փակել, զվարճանալ ադրբեջանի շեյխի հիմարությունների վրա և վերջ՝ գործը ավարտված համարելով: Հաստատ մեր բանակի բարոյահոգեբանական վիճակը ավելի լավը չի: Վերջապես, Ղարաբաղյան պատերազմում մեր հաղթանակի 50 տոկոսը ազերիների խառնակ վիճակն էր, երբ ամեն տարի նախագահ էին փոխում: Իսկ հիմա այս երբեմնի քոչվորները ունեն կայուն պետություն, վերջապես նավթ՝ աշխարհին հրապուրելու համար, իսկ մենք լոկ կոռումպացված մի խանություն, որի վիճակը ամեն պահ փոփոխման ենթակա է, իսկ երկիրը՝ ծայր աստիճան անկայուն: Մի պատերամզի ժամանակ էլ առնվազն կես միլիոն կլքի երկիրը ու հաստատ չես հպարտանալու 1.5 մլն-ով 8-9 մլն-ոց քոչվորներին «հաղթելով»:
ՎԵՐՋՈՒՄ.
Հաղթելը միայն զենքով չի. Ռուսաստանը 19-րդ դարի 2-րդ կեսին ամեն պատերազմում հաղթող դուրս եկավ, բայց դիվանագիտորեն պաել չկարողացավ: Վերջապես, ԽՍՀՄ-ը հաղթեց Գերմանիային, բայց հիմա ոցվ հաղթած դուրս եկավ՝ աղքատ ՌԴ-ն իր թաշախուստ ԱՊՀ-ով, թե Գերմանակնա պրոգրեսիվ պետությունը… Դեմագոգիա պետք չի…
Ազիան
25-10-10 • 16:45 PM
2Հիշեցում-Հոդվածում ոչ մի խոսք չի գնում ՀՀ տնտեսության ու նրա հզորության մասին: Հետևաբար պետք չէ նավթը խառնել հայոց ոգու ամրակուռ հաղթանակի հետ, կամ էլ փորձել այն պառակտել:Բեր մեր ճաշը’ մեր խոհանոցում եփենք:Հուսով եմ հարգելիս հասկանալի է’ թե ինչ կցուցանե առակս:
Alexandr1975
26-10-10 • 22:43 PM
3Philosopher համաձաին եմ
Ազիան
27-10-10 • 08:22 AM
4Հարգելի Alexandr1975
Philosopher
Եթե այստեղ պետք է միայն խոսենք ներքաղաքական խնդիրների մասին դա արդեն այլ թեմա է’ բերեք սահմանափակվենք դրանով,բայց որ ցուցում է տրվում, թե ումից առաջ ու ինչից հետո հիշել սեփական երկիրը, դա արդեն չի տեղավորվում հասարակ էթիկայի կանոներում:Այստեղ իմ համեստ կարծիքով կարելի է մեկնաբանություններ ծավալել ընդամենը նյութի շուրջ, կամ արտահայտել սեփական կարծիքը’ այդ մասին անպայման ծանուցելով տեքստում : Պարզ օրինակով,ասեմ. ես չեմ կարող հարգարժան Լևոն Մելիք-Շահնազարյանին ասել, որ (մեջբերում Philosopher-ի խոսքից.) Ադրբեջաանի խանի լյա-լյաներին անցնելուց առաջ, կարելի էր հիշել սեփական երկրի մասին:Է’ բա եղա՞վ, ուրեմն ամեն անգամ հոդված գրելուց առաջ էս մարդը իր երկրի մասին մոռանու՞մ է...Դե լավ,հաշվի առնելով, որ տեղեկատվական ուղեցույցներից օգտվելով այս նյութերը կարդում են նաև ադրբեջանցիները’ զետեղում եմ Ալիևին հասցեագրված հենց նրա հոդվածը.Չեմ մտածում, որ հրապարակախոսը այս նյութը գրելիս չի հիշել իր ընտանիքը, հապա նաև երկիրը:Եկեք հասկանանք,որ միայն ճիշտ ժամանակին ասված խոսքը ոսկուց թանկ արժեք ունի.(Հա Jojoba քեզ էլ բարևներ)))......և այսպես.
Предупреждение А.С. Пушкина Ильхаму Алиеву
Азербайджанская пропаганда вот уже много лет к месту и не к месту цитирует две строки Пушкина из поэмы Тазит. И чем больше мы стараемся «защитить» героя поэмы от бессмысленных нападок азербайджанских пропагандистов, тем чаще они «вспоминают» эти строки. Между тем, как хорошо известно тем, кто читал поэму, Пушкин восхищается армянами и приводит их в пример диким и кровожадным горцам, способным ограбить беззащитного купца, торговать людьми, убить раненого и безоружного. На подобные «подвиги» Тазит не способен, и Пушкин сравнивает своего сильного духом и любимого героя с благородным армянином. Однако все это азербайджанцам не интересно, им достаточно двух вырванных из текста поэмы строк, которыми они обильно заполняют пространство интернет.
Между тем, гений отличается от рядового человека еще и тем, что умеет предвидеть, заглядывать в будущее. Известно, что великий русский поэт в 1829 году побывал в Армении, а свои впечатления о поездке изложил в знаменитой статье «Путешествие в Арзрум». В статье Пушкин пишет немало лестных слов об армянском народе, к которому относился с искренней симпатией и любовью. Но речь сейчас не об этом прославленном произведении.
Во время путешествия Пушкин на некоторое время остановился в лагере русских войск на берегу восточного притока Евфрата – Арацани, где познакомился со знатным закавказским турком – Фаргат-беком. О чем была беседа великого русского поэта с Фархадом, мы уже никогда не узнаем, но, видимо, этот Фархад поделился с Пушкиным мечтой о покорении армянского населения Арцаха, альпийские луга Арцаха не давали покоя кочевникам туркам с тех самых пор, как они в середине ХVIII века впервые увидели их.
В результате этого знакомства родилось небольшое стихотворение Пушкина, первоначально озаглавленное «Шеер Фаргат-беку» (Шеер – перс., - стихотворение. – Л.М.-Ш.), в котором гениальный поэт предупреждал своего нового знакомого, а в его лице всех закавказских турок, от тщетных попыток захватить Арцах силой оружия.
Не пленяйся бранной славой,
О красавец молодой!
Не бросайся в бой кровавый
С карабахскою толпой!
Знаю, смерть тебя не встретит:
Азраил, среди мечей,
Красоту твою заметит —
И пощада будет ей!
Но боюсь: среди сражений
Ты утратишь навсегда
Скромность робкую движений,
Прелесть неги и стыда!
Стоит обратить внимание на то, как Пушкин предупреждает Фаргата о неминуемой гибели в случае нападения на Карабах: «Ты утратишь навсегда… Прелесть неги и стыда». В этих строках, кроме предупреждения о потере Фаргатом славы и имущества, явственно видно отражение русской пословицы – Мертвые сраму не имут. В то же время Пушкин напоминает о бессмертии души, что признают как христианская, так и исламская религии. Азраил, забирающий на небеса души умерших, не способен причинить вреда самой душе. То есть напавшего на Арцах ждет физическая смерть. Говоря современным языком, он будет уничтожен.
Со временем Пушкин, видимо, решил, что его предупреждение спесивому Фаргат-беку может не возыметь должного действия, по причине чего он гениально изменил стихотворение. Даже не само стихотворение, а его название, заменив для печати в сборнике «Шеер Фаргат-беку» на «Из Гафиза». Гафиз (Хафиз) Ширази – великий персидский поэт ХIV века, очень почитаемый во времена Пушкина. И хотя стихотворение Пушкина написано в духе произведений персидского поэта, у самого Гафиза такого стихотворения нет!
Почему же Пушкин назвал мнимый источник своего оригинального стихотворения. Думается, это было сделано с намеком, причем, для того времени, совершенно прозрачным.
Во времена А.С. Пушкина в русской армии служило немало генералов-армян, выходцев из Арцаха. Имена Валериана Мадатова, Арзаса Тер-Гукасова, Лазаря Серебрякова, Дмитрия Ахшарумова покрыли неувядаемой воинской славой как русский, так и армянский народы. Всего этого не мог не знать А.С. Пушкин, как и большинство русских дворян, живо интересовавшийся военным делом. Однако, как представляется, Пушкина вдохновил не личный героизм отдельных армянских военачальников и генералов, а массовый подвиг армянского народа в годы нашествия иранского правителя тюркского происхождения Ага-Мухаммед-шаха Каджара на Закавказье.
Жестокий и кровожадный (однажды он приказал ослепить сразу 20 тысяч человек и доставить ему 40 тысяч глаз), Ага-Мухаммед-шах Каджар овладел практически всем Закавказьем, проявив особую жестокость в населенных христианами поселениях. О вторжении жестокого тирана с многочисленной армией, усиленной французской артиллерией, в Закавказье много говорилось и писалось в России и Европе. Были захвачены Ереван, Тбилиси, Шемаха… Однако Ага-Мухаммед-шаху Каджару так и не удалось захватить Арцах. Четыре месяца продолжалась осада Шуши, четыре месяца город беспрерывно обстреливался из артиллерийских орудий, но завоевателю так и не удалось войти в столицу Арцаха. Более того, массовое партизанское движение армян Арцаха привело к огромным потерям среди армии Каджара. Шах, осознавший, что дальнейшие его попытки завоевать Карабах приведут к полному уничтожению его же войска, вынужден был покинуть армянские горы Арцаха.
Воинская победа арцахцев была с ликованием воспринята не только в Арцахе, и не только среди армянского народа. О мужестве и непобедимости арцахцев говорили и писали по всей Европе, но особенно в России. Эта победа арцахцских армян стала одним из поводов для Персидского похода русской армии в 1796 году, а уже сам этот поход – поводом для закончившейся Гюлистанским миром русско-персидской войны 1804-1813 годов.
Как видим, героизм арцахцев был хорошо известен в России, и предупреждение Пушкина своему знакомому зиждилось не только на знании истории, но и на героизме «карабахской толпы». Именно по этой причине Пушкин изменил название своего стихотворения, напоминая закавказскому турку о трагической, но закономерной участи вторгшейся в Арцах персидской армии.
Пророчество гениального Пушкина актуально и сегодня. Стихотворение «Из Гафиза» стоит почитать современным Фаргат-бекам, которым не терпится в очередной раз потерпеть фиаско, невольно вновь напомнив миру о славе и непобедимости Арцаха. Навсегда потеряв при этом «прелесть неги» жизни султана в Азербайджане.
Левон МЕЛИК-ШАХНАЗАРЯН
Էջ 1/1 •
Ձեր կարծիքը գրառեք այստեղ (միայն գրանցված անդամների համար)