Քանի դեռ չի ճանաչվել ցեղասպանությունը
Հայ–թուրքական սահմանի բացումը դեռևս քննարկվում էր ամսվա սկզբից, սակայն, երբ արդեն ի հայտ եկան մի քանի դրական գործոններ, լուրերը սկսեցին պարբերաբար շրջանառվել հայաստանյան մամուլում և արդեն լուրջ քննարկման տեղիք տվեցին, երկու կողմերից էլ հնչեցին տարբեր տեսակի քննդատական և դատապարտական հայտարարություններ:
Իմ կարծիքով Հայ-թուրքական սահմանի բացումը մի որոգայթ է, թուրքական դիվանագիտական խաղ և այդ դիվանագիտական խաղում թուրքիայի հաղթանակը նրան հնարավորություն կտա անդամակցել եվրոպական ընտանիքին: Ինչքան ես հասցրել եմ հասկանալ, դիվանագիտությունը բարդ գիտություն է, և դիվանագիտության առումով թուրքերը աշխարհում առաջիններից են, եթե ոչ առաջինը: Հայաստանի իշխանությունները, լավ ծանոթ լինելով թուրքական դիվանագիտությանը, միանգամից գնում են նրանց առաջարկած տարբերակը քննարկելու: Այս առումով Թուրքիան մեզ տվեց դիվանգիտական ապտակ`մեր իսկ նախաձեռնությամբ:
Ընդհանրապես, երբ որեւէ պետություն ճանաչում է ցեղասպանությունը, հայերը սկսում են ուրախանալ. իհարկե, դա շատ լավ է, որ ևս մեկ պետություն միացավ այն պետությունների շարքին, ովքեր ճանաչել են Հայոց ցեղասպանությունը, սակայն ես գտնում եմ, որ ինձ համար, մի գուցե նաև շատ-շատերի համար կարևոր չէ, թե քանի պետություն կճանաչի հայոց ցեղասպանությունը, հնարավոր է, որ նաև ամբողջ աշխարհը ճանաչի մեծ եղեռնը, սակայն ևս մեկ անգամ կրկնում եմ, որ ինձ համար կարևոր է, որ հենց Թուրքիան ճանաչի հայոց ցեղասպանությունը: Այդ ժամանակ էլ հայերը կսկսեն նորմալ հարաբերություններ, ինչու չէ, նաև բարեկամական հարաբերություններ ստեղծել թուրքերի հետ` արդեն բաց սահմանով:
Հետևաբար, չի կարելի թույլ տալ, որպեսզի այս իշխանությունները սկսեն բարեկամական կապեր ստեղծել թուրքերի հետ` ունենալով փակ սահման, և, ընդհանրապես, եկեք օրակարգում տեսնենք մեկ հարց` հայ-թուրքական սահմանի բացումը և ցեղասպանության ճանաչումը: Վերջ: Այլ հարցերի շուրջ, համենայնդեպս, հիմա, մեր իշխանությունները չպետք է բանակցեն թուրքերի հետ:
Իսկ եթե, այնուամենայնիվ, մեր իշխանությունները սկսեն ոչ հայանպաստ քայլեր ձեռնարկել` սերտացնելով հարաբերությունները Թուրքիայի հետ, օրինակ, պատմաբանների հանձնաժողով ստեղծելը, սխալ չհասկանաք, եթե այդ հանձնաչողովը ստեղծվելու է նորանոր փաստեր ի հայտ բերելու ցեղասպանության մասին, ապա ես դեմ չեմ, իսկ եթե դա ստեղծվելու է կասկածի տակ դնելու հայոց ցեղասպանության պատմական փաստը, ապա մեր ժողովուրդը ամեն կերպ պետք թույլ չտա այդ տարբերակի իրականացումը:
Սմբատ Ղահրամանյան
