Երեւի հիշում եք, որ մի քանի ամիս առաջ անհասկանալի պատճառներով փակվել էր պրեզիդենտ.ամ-ն: Հետո, մի շաբաթ առաջ պարզվեց, որ հակերների զոհ են դարձել նաեւ մեր կառավարության պաշտոնական կայքը՝ գով.ամ-ն, ու կարծեմ եւս էլի մի քանի կայքեր:
Հետո եղավ մամլո ասուլիս, ինչ-որ Այ-թի մասնագետներ էին պատմել, թե ինչումն է բանը, եթե չեմ սխալվում, ինչ-որ արաբական հակերների վրա էին մեղքը բարդել: Մեր Ժոժոբան էլ առանձին թեմա բացեց այս մասին:
Եվ ահա, մեկ-երկու օր առաջ արտասահմանցի մեր գործընկերոջից ստանում եմ այսպիսի մի նամակ (ներկայացվում է որոշ կրճատումներով).
...ուզում էի քեզ տեղեկացնել որ ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության էլ․ փոստի համակարգը հաքերների հսկողության տակ է՝
http://mineconomy.am/webmail/
http://mineconomy.am/webmail/bin/
http://mineconomy.am/webmail/bin/culture/
http://mineconomy.am/webmail/bin/culture/do-with-a-virus/
Նախապես ասեմ, որ խորհուրդ չի տրվում այս էջերը բացել, առավել եւս, եթե ձեր համակարգիչը զինված չէ որեւէ հակավիրուսով:
Հետո «գործին խառնվեց» իմ մեկ այլ գործընկերը, որը մեկնաբանեց այսպես.
… Ընդամենը մի ապուշ ձեռի հետ վիրուս է լցրել սերվերի վրա…
Պ.ս. Ինչ վերաբերում է Էկոնոմիկայի կայքին, ապա 99 %-ով հոստի սխալ նաստրոյկաների մեղքն է ...
ՀԻՄԱ ԱՅՆ ՄԱՍԻՆ, ԹԵ ԻՆՉՈ՞Ւ ԵՄ ՄԵՐ ՆԱՄԱԿԱԳՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇ ՄԱՆՐԱՄԱՍՆԵՐ ՆԵՐԿԱՅԱՑՆՈՒՄ ԱՅՍՏԵՂ:
1) Որպեսզի տեղեկացնեմ մեր այցելուներին, իրենց միջոցով էլ՝ գուցե հայկական կայքերի ղեկավարներին այն մասին, որ արաբներին կամ չեչեններին մեղադրելուց առաջ, մի հատ նստեն ու մտածեն սեփական կայքերի անվտանգության, «հոստի սխալ նաստրոյկաների» ու նման հարցերի վերաբերյալ:
2) Նաեւ, եթե ցանկացողներ կան, այս թեման դառնա քննարկման առարկա: Ինքս դժվար թե կարողանամ որեւէ կերպ «խառնվել», սակայն ավելի քան համոզված եմ, որ Ժոժոբան եւ միգուցե այլոք ցանկանան ներկայացնել իրենց խոսքը եւ կարծիքը: Ու, միգուցե, մեր կայքատերերն էլ ընթերցեն այս թեման ու որոշ քայլեր ձեռնարկեն:
F5blog.com: 100% Armenian Blog - Your Fresh Ideas Online!
Գրառման հեղինակ՝ F5-admin | Բաժինը՝ Հայտարարություններ | 30 մեկնաբանություն • Ուղարկել ընկերոջը
Հավելեմ՝
Ցավում եմ, բայց ես անձամբ հաճախ եմ հանդիպում հայկական կայքերի ftp-ի login/pass-երը ազատ վաճառքում.
Չէ, խոսքը չի գնում նրա մասին, որ հայկական կայքերն ինչ-որ մեկին պետք են, ուղղակի «մարդիկ» դրած մասսայական ձեւով ստանդարտ ԾԱԿ-եր են ման գալիս սխալ նաստրոյկա արած հոստերի կամ սխալներով գրված սկրիպտների վրա… Եվ եթե ձեռքն ընկավ, տվյալներն հավաքագրվում են եւ վաճառքի է հանվում:
Եթե արժեցող կայք է, ապա access-ը վաճառվում է առանձին եւ բավականին բարձր գնով, եթե ոչ, ապա վաճառում են ցուցակով -$$5-50-100 հատին:
Ահա, այդ ցուցակներում էլ հենց հանդիպել են հայկական մի քանի կայքերի:
Մի բան է միայն ուրախացնում, որ «այդ բիզնեսում», ուր նման առեւտուրը զարգացած է, ազերիներ չեմ հանդիպել դեռեւս… թուրքեր- ԱՅՈ- Շաա՜տ, բայց ոչ մի ազերի:
Դե, կարելի է ենթադրել, որ քանի դեռ ազերիները այդ բիզնեսում չկան ... ահագին կարող ենք ուրախանալ եւ հանգիստ ապրել:
Իրոք հետաքրքիր տեղեկություններ էին, ապրես-ներ…
Առավոտ-ի կայքէջը վերջերս մի քիչ դժվարությամբ էր բացում կամ չէր բացում, դա էլ է նույն պատճառո՞վ… Նկատի ունեմ, հասցեում գրում էիր, գուգլ էր բերում…
Իսկ այն, որ ազերի չկա, դա, իհարկե, դեռ ոչ մի բան չի նշանակում… Հումորդ հասկացա, իհարկե, բայց որ քո նշած ցուցակներում հայկական կայքերի ես հանդիպել, դա, իհարկե, վատ է…
Բա ասում են՝ ազգային անվտանգություն, ընդհուպ մինչեւ՝ ՕԵԿ-ական քարտուղարով… կիբեր-հանցագործությունների դեմ պայքարի վարչություն… Լավ, բա իրենք չեն հասկանում էս ամենն ուր է տանում… Մենակ դոսյե հավաքելով հո չէ՞… բա ո՞ւր մնաց անվտանգությունը…
Մյուս կողմից էլ, ոնց մտածում եմ, առաջին մեղավորը կայքի կառավարիչներն ու սերվեր-ադմինիստրատորներն են… Մեղավոր այնքանով, որ իրենց չի հետաքրքրում իրենց իսկ ամենօրյա աշխատանքի ջուր լցվելու վտանգը… եւ, ինչու չէ, գաղտնազերծումները:
Լավ, շատ չխոսեմ, քանի մեր կայքն էլ չեն ջարդել կամ վիրուսոտել....
Լավ, շատ չխոսեմ, քանի մեր կայքն էլ չեն ջարդել կամ վիրուսոտել....
այսօր, ուշ-ոտ կպատասխանեմ այս հարցին /կարծեմ մի անգամ էլ Դեմոկրատն էր այդ հարցն բարձրացրել/
Ընդամենը մի քանի խոսք՝
Չկա սայթ, որը չի կարելի ջարդել ...
հեչ չլինի-չլինի ԴԴՈՍ /DDoS/ հարձակում կարելի է անել միշտ ...
Մոտավորապես պատկերացնենք այսպես ... կա արդյոք կողպեք կամ դուռ, դարբաս, որն հնարավոր չէ ջարդել՞ ...
Ինչքան ես գիտեմ նման կողպեք չկա ... ամեն ինչ կարելի է բացել, ջարդել. Հավատացեք, եթե բացում են սեյֆեր, ապա դուռ, կողպեք բացելն երբեք պրոբլեմ չի ... չեղած դեպքում դուռը «Վարի տալ» /ջարդել հիմնովին, տեղահան անել/ միշտ էլ կարելի է /DDoS-ին համարժեք/
Կրկնում եմ չկա կայք, որը հնարավոր չէ ջարդել, բայց կան մինիմալ կանոններ, որոնք պարտադիր է, որ պահպանվեն ...
օրինակի համար կան որոշակի կանոններ, որ դռան վրա պարտադիր պետք է լինի՝
* - 2 կողպեքից ոչ պակաս, որոշակի բարձրության վրա /քանի որ դուռը պետք է ֆիկսված լինի ամբողջ բարձրությամբ, եվ ոչ միայն միջին մասում/, տարբեր
* - կողպեքներն տարբեր տեսակի
* -դռան ռամկան պետք է ֆիկսված լինի պատին .... եվ այլնԼրիվ չեմ հիշում. Որոշակի ժամանակ առաջ դիտում էի մի հաղորդում ՕՐՏ-ով նվիրված տնային գողություններին եվ չգրված ՈՍԿԵ Օրենքներին, որ պետք է պահպանենք մենք բոլորս, եթե չենք ուզում լինել կողոպտված.
Ցանկություն չունեմ թվարկել այդ օրենքներն մի պարզ պատճառով, որ թեման այդ մասին չէ… ուղղակի ամոթալի է երբ՝
1. Պրեզիդենտը բլոգ է բացում եվ հայտարարում այդ մասին, իսկ մի քանի ժամ հետո բլոգն հագեցված էր վերջին քֆուրներով
2. Հ1-ով հայտարարում եմ, որ պրեզինդենտի պետական կայքն թարմացվել, նորացվել եվ վերաբացվել է, իսկ հենց այդ ժամանակ /մոտ 2-3 ժամ/ կայքն անհասանելի է ... /կարծեմ դրա մասին գրել եմ/
3. երբ գօվ.ամ-ը արմինկոյի մեղքով դեֆեյս են անում .... եվ դրանից ոչ մեկ խրատներ չի քաղում ...
4. .....
--------
Ասեմ ընդամենը, որ այս ամենը կարելի է կանխարգելել, կամ առնվազն շտկել շատ կարճ ժամանակում /10-30 րոպեի ընթացքում/ եվ խուսափել խայտառակությունից
--------------
Որպես օրինակ, ասեմ, որ դեռ երեկ գողացվել է «Վկոնտակտե» սոցիալական կայքի յուղերների լօգին - պասսերը /որոշակի տվյալներով 40-135 հազար/ եվ դրվել ազատ վաճառքի .
Օդնոկլասնիկի կայքին կարծես թե հաջողվել է խուսափել վնասներ կրելուց, չնայած որ Trojan.Win32.VkHost.an «ՃիՃուն» նախատեսված էր նաեւ նրա համար.
Անդրադարձ ինտերնետային հարձակումներին. կարծիքներ և մեկնաբանություններ
Վերջին շաբաթվա ընթացքում մեծ աղմուկ բարձրացրած հայկական կայքերի վրա ադրբեջանական հակերների հարձակումների թեման շարունակում է արդիական մնալ։ Ոմանք համարում են, որ աղմուկը տեղին չէ, ոմանք նշում են, որ անհանգստանալու առիթ իսկապես կա։
Այս առնչությամբ Tert.am–ը նաև նամակներ է ստանում, այդ թվում նաև արտերկրներում ապրող մեր հայրենակիցներից։
Մեզ հղած նամակում ոլորտի փորձագետ Արմեն Դարբինյանն անդրադարձ է կատարել ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության կայքը կոտրելու խնդրին։
Հիշեցնենք, որ ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության կայքում երեկ տեղեկատվություն էր զետեղվել, որտեղ հերքվում էր Smart Systems ընկերության նախագահ Ստեփան Ասլանյանի հայտարարությունն այն մասին, որ նախարարության կայքը ջարդվել է ադրբեջանցի հակերների կողմից։ Էկոնոմիկայի նախարարությունը պաշտոնապես հայտարարել է, որ «նախարարության էլեկտրոնային կայքը հակերների կողմից, այդ թվում՝ ադրբեջանցի, չի ենթարկվել հարձակման և չի ջարդվել»։
Արմեն Դարբինյանն այդ կապակցությամբ իր նամակում, մասնավորապես, ասել է.
«Վերջին մի քանի շաբաթների ընթացքում զանգվածային կերպով հայկական կայքեր են կոտրվել, որոնք պատկանում են ինչպես մասնավոր անձանց, այնպես էլ պետական կառույցների: Տուժածների թվում հայտնվել է նաև Մոսկվայի հայերի կայքը, որով զբաղվում եմ անձամբ ես:
Հայաստանի էկոնոմիկայի նախարարության կայքում տեղակայված նորությունը, համաձայն որի ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության էլեկտրոնային կայքը չի ջարդվել, ինձ մոտ ոչ պակաս զարմանք առաջացրեց: Որոնողական համակարգերում կայքի էջերի պարզ ինդեքսավորման ուսումնասիրությունը ցույց տվեց, որ կան բազմաթիվ կայքէջեր, որոնք չեն կարող առնչություն ունենալ գործադիր իշխանության տվյալ մարմնի գործունեության հետ: Դա ապացուցելու համար տրամադրում եմ Google որոնողական համակարգում գտնվող հետևյալ հասցեն`
Այդ էջերի թվում կարելի է հանդիպել նույնիսկ ոմն Մուհամեդի բլոգի: Հանուն արդարության պետք է նշեմ, որ Smart Systems-ի տնօրենը նույնպես սխալվում է իր բերած փաստերում, քանի որ որոնողական համակարգում զետեղված նյութերը չէին կարող տեղակայված լինել ուրբաթ օրը կամ դրանից հետո, դրանք տեղակայվել էին ավելի վաղ: Հաշվի առնելով հայկական ինտերնետում ստեղծված իրավիճակը` մենք կայքերի վրա նման հարձակումներն անտեսելու իրավունք չունենք: Հարկ է ընդունել մեր սխալները` դրանք ապագայում չկրկնելու համար»:
Մեզ հետ զրույցում «Helix Consulting» ընկերության տնօրեն Արամ Մխիթարյանը հայտնեց, որ ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության կայքի վրա հարձակում եղել է, սակայն ոչ թե կայքն են ջարդել, այլ կայքի Webmail–ը, որը երրորդ կողմի պատրաստված արտադրանք է։ Նա նաև ավելացրեց, որ ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության կայքի այցելուներին կայքը այցելելու ժամանակ ոչ մի վտանգ չի սպառնացել։
Անդրադառնալով կայքերի անվտանգությանը՝ Մխիթարյանը նշեց, որ համապատասխան քայլեր կատարվել են պատասխանատու մարմինների կողմից և շարունակում են կատարվել։
«Տեղեկատվական անվտանգությունը շարունակական գործընթաց է, հարձակումներն ավելի բարդ տեսք ունեն, այդ իսկ պատճառով պետք է անընդհատ կատարելագործել անվտանգության համակարգերը», – Tert.am–ի հետ զրույցում ասել է փորձագետը։
Tert.am
1. Հանուն արդարության պետք է նշել
Ինչպես ես ասում էր .. եվ մինչ հիմա էլ պնդում եմ Ազերի-ները այս ամենի հետ ոչ մի կապ չունեին. Հավանաբար Սմարթի շեֆը հանուն շքեղ ռեկլամայի մի քիչ խտացրել էր գույները.
2. Հանուն արդարության պետք է նշել
Որ «ոլորտի փորձագետ Արմեն Դարբինյանն » նույնպես սխալվում է, երբ պնդում է, որ կայքն ջարդվել է ... քանի որ ոչ ոք բացի կայքի ադմին-ից չի կարող ասել կայքն ջարդվել է, ինչ որ մեկին հաջողվել է գտնել/հայթայթել ftp-i լօգին/փասը, թե ուղղակի հոստն լավ չի եղել նաստրոյկա արված /ես անձամբ հակված եմ վերջին տարբերակին/
3. Հանուն արդարության պետք է նշել,
Որ Արամ Մխիթարյանը նույնպես սխալվում է պնդելով, որ ջարդել են Webmail–ը ... կրկնում եմ մեղքն 99 տոկոսով հոստերինն է, ով սխալ նաստրոյկաներ է տված եղել ... /ամենաքիչը ...Webmail–ը կամ նրա ներադիր բաժինները AS DEFAULT պետք է անհասանելի լինեին web-user-ին . պահանջվում է login/pass ...որն տվյալ դեպքում իսպառ բացակայում էր/
Անդրադառնալով կայքերի անվտանգությանը՝ Մխիթարյանը նշեց, որ համապատասխան քայլեր կատարվել են պատասխանատու մարմինների կողմից և շարունակում են կատարվել։
այ, այս վեջինը ինձ հատկապես ուրախացրեց եվ հանգստացրեց. Կեցցեք՜
Բա Ֆ5-ը երեկ ամբողջ օրն ինչո՞ւ չէր բացվում, սիրելի Ժոժոբա: Դա էլ ազերիների մեղքո՞վ էր, թե «Հայլուրի» Տաթևիկն էր հակեր վարձել՝ Ֆ5-ը առժամանակ ոչ հասանելի դարձնելու համար…
Քանի որ mysql-ը /այն ինչ ապահովում է բազաների աշխատանքը/ «կախվել էր», եւ մարդ չկար, որ մի հատ restart անի… Ես զբաղված եմ Հյուսիսային պողոտայի իմ նոր բնակարանի վերանորոգման աշխատանքերով, դրա համար ժամանակավորապես հասարակական աշխատանքերը բացիթող եմ արել… Իսկ ուրիշ, իմ պես խբնված, որ երկարաժամկետ կարող է «վոլոտյորստվա անի», ես չգիտեմ:
Հուսով եմ, որ կարդացել ես, թե ինչ էր գրված, երբ կայքն անհասանելի էր՝ «Unable to connect to your database»: Նկատի ունեմ, որ կայքը որպես այդպիսին կար ու ամեն ինչ տեղում էր, ուղղակի չէր կարողանում կարդալ բազան:
Երեկոյան եկա տուն, տեսա ու դզեցի: Ամենահետաքրքիրը Ադմինի վարքն էր… եկավ-տեսավ, որ կայքն անհասանելի է… մի հատ թեթեւ նամյոկ արեց, որ տեսնի՝ ես տեղյակ եմ, թե՞ ոչ ... Հետո որ տեսավ՝ տեղյակ եմ եւ աշխատում եմ հենց այդ ուղղությամբ, ասեց՝ «Դե լավ, դու գործդ շարունակի, ես գնամ իմ գործերին ...»:
Հ.Գ. Ինչպես եւ բոլոր կոմպերը, սերվերը նույնպես սովորություն ունի մեկ-մեկ կախվելու… հուսով եմ, որ գյուտ չարեցի, եվ նույնիսկ փիլիսոփաները դրա մասին լսել էին:
Ամենահետաքրքիրը Ադմինի վարքն էր… եկավ-տեսավ, որ կայքն անհասանելի է… մի հատ թեթեւ նամյոկ արեց, որ տեսնի՝ ես տեղյակ եմ, թե՞ ոչ ... Հետո որ տեսավ՝ տեղյակ եմ եւ աշխատում եմ հենց այդ ուղղությամբ, ասեց՝ «Դե լավ, դու գործդ շարունակի, ես գնամ իմ գործերին ...»:
Ես կասեի, ոչ թե հետաքրքիր, այլ՝ ցավալի…
Երեկոյան եկա տուն, տեսա ու դզեցի:
...որի համար շնորհակալ եմ:
Ինչպես եւ բոլոր կոմպերը, սերվերը նույնպես սովորություն ունի մեկ-մեկ կախվելու…
... ցավոք, նաեւ՝ մարդիկ…
Ինչպես ասում են… կարդաբալետը շաունակվում է:
Ադրբեջանցի հակերները ջարդել են ՀՀ Սփյուռքի նախարարության կայքը
Մեր ընթերցողները շարունակում են ահազանգել հայկական կայքերի վրա ադրբեջանական հակերների իրագործվող հարձակումների վերաբերյալ։ Դեռ երեկ ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության կայքի մասին հրապարակած մեր նյութից հետո, Tert.am–ին նամակ էր ուղղել ԱՄՆ–ում բնակվող մեր հայրենակից, գիտությունների դոկտոր Սահակ Պետրոսյանը, ով Massachusetts Institute of Technology–ի աշխատակից է։
Իր նամակում նա նշել էր, որ անկախ ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության այն տեղեկատվությունից, որ հակերների կողմից հարձակում չի իրագործվել, կայքի վրա հարձակում եղել և կոտրվել է կայքի webmail–ը, բացի այդ Google–ի և Firefox–ի կողմից կայքը նշվել է որպես «attack site», այսինքն՝ հարձակման ենթարկված։
Սահակ Պետրոսյանը նշել է, որ հարձակումը և webmail–ի ջարդումը տեղի է ունեցել երկու ամիս առաջ։ Դրա մասին, Պետրոսյանի խոսքով, վկայում է այն փաստը, որ ինքը դեռևս երկու ամիս առաջ զգուշացումով պաշտոնական նամակ է հղել ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարություն, սակայն այդ նամակը հետ է վերադարձել՝ նշումով, որ կայքի էլ.փոստը չի գործում։
Այսօր մեր ընթերցողներից ևս մեկը՝ Հովհաննես Նիկողոսյանը, Tert.am–ին նամակ է հղել, որում նշում է, որ ադրբեջանցի հակերները ջարդել են ՀՀ Սփյուռքի նախարարության կայքը։ Կից Հովհաննես Նիկողոսյանը ներկայացրել է կոտրված կայքի լուսանկարները և հույս հայտնել, որ սխալը կշտկվի հնարավորինս կարճ ժամկետներում։
Իմ կողմից. ստացվում է, որ գիտությունների դոկտոր Սահակ Պետրոսյանը ավելի հետաքրքրված է հայալեզու կայքերի անվտանգությամբ, քան բուն այդ կայքի սպասարկող անձնակազմը:
Ես զբաղված եմ Հյուսիսային պողոտայի իմ նոր բնակարանի վերանորոգման աշխատանքերով,
Ասենք՝ շնորհավոր… Բա ե՞րբ ենք մի թաս բան խմում… թե «նավասելյա» չես ուզո՞ւմ անել…
Երեկոյան եկա տուն, տեսա ու դզեցի: Ամենահետաքրքիրը Ադմինի վարքն էր…
Վատ մի զգա, սիրելիս… 3 բժիսշկ ընկեր ունեմ, երեքն էլ այդպիսին են. իրենց գործերից այն կողմ ոչինչ չեն տեսնում…
Ադրբեջանցի հակերները ջարդել են ՀՀ Սփյուռքի նախարարության կայքը
Վերջապես ադրբեջանցիները գտան մեր թույլ տեղը ու հասկացան, որ միմիայն սփյուռքի նախարարության կայքը կոտրելով կարող են ռևանշի հասնել մեր նկատմամբ… Հետաքրքիր է, ՀՅԴ կայքը դեռ չի վնասվե՞լ…
Էս ադրբեջանցիների վրա եմ զարմանում… Ասա՝ ինչ էր արել ձեզ մեր գեղեցիկ ու կոկիկ սփյուռքի նախարարությունը՝ իր գեղեցիկ նախարարով: Մեկ-մեկ «Արի տուն» էին խաղում, մեկ-մեկ քաղաքապետարանում հարսանիք էին կազմակերպում… ու վերջ…
Ադրբեջանցիները ճիշտ կանեն՝ սրանից հետո կոտրեն միայն Մելիք-Շահնազարյանի կայքը, «գլուխԸ»… դրան վնաս տան, որ աղմուկ-աղաղակ բարձրացնի… Թե չէ խեղճը էլ թեմա չունի, խոսում ա իր համար բարդագույն թեմաներից, որոնցից «գլուխ նույնիսկ չի հանում»… Մի քանի օր առաջ Ղարաբաղի ու հայ-թուրքական հարաբերությունների թեման էր քննարկում…
Ասենք՝ շնորհավոր… Բա ե՞րբ ենք մի թաս բան խմում… թե «նավասելյա» չես ուզո՞ւմ անել…
չգիտեմ Փիլիսոփաներն ոնց, բայց նորմալ մարդիկ «նավասելյա» անում եմ ռեմոնտից հետո եվ ոչ թե ընթացքում. …-
Մերսի.
Իր նամակում նա նշել էր, որ անկախ ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության այն տեղեկատվությունից, որ հակերների կողմից հարձակում չի իրագործվել, կայքի վրա հարձակում եղել և կոտրվել է կայքի webmail–ը
Եթե չեմ սխալվում Ադմինի թեթեւ ձեռքով, ես ինքս շփվել եմ գիտությունների դոկտոր Սահակ Պետրոսյանի հետ եվ կարող եմ փաստել, որ բավականին հետաքրքիր եվ բանիմաց անձնավորություն է .... բայց ինչպես կարող է ոմն անձ, ով ոչ մի կապ չունի այս կայքի հետ .. փաստել ուրիշի կայքի ջարդման փաստի մասին ՞
Չէի ուզենա կրկնված լինել .. ./ավելի լավ է կարդաք մի քանի կոմենտ վերեւ գրված խոսքերս/, բայց պետք է չէ ... կաթնապուրն ու խաշն իրար հետ շփոթել ... էլ չեմ ասում այն մասին, որ խոսքն գնում է «հարեւանի տանը դրված խաշի մասին» ու ասենք բժշկագիտական կամ բանասիրական գիտությունների դոկտորը «կայքի անվտանգության փորձագետ չէ».
Իմ կողմից. ստացվում է, որ գիտությունների դոկտոր Սահակ Պետրոսյանը ավելի հետաքրքրված է հայալեզու կայքերի անվտանգությամբ, քան բուն այդ կայքի սպասարկող անձնակազմը:
99 տոկոսով համոզված եմ, որ ոչ մի սպասարկող անձնակազմ էլ չկա եվ չի եղել.
Կա կայք պատրաստող կազմակերպություն եվ մի հատ էլ երեվի կոմպ. կուրսեր ավարտած աղջնակ մինիստրության շտատի վրա, ով ժամանակ առ ժամանակ թարմացումներ է անում.
Շատ քիչ կազմակերպություններ ունեն այն գիտակցությունը, որպեսզի մեկին վարձեն մշտակապես, որպեսզի հետեւի կայքին՝ ԱԿԱ- Ադմինիստրատոր կամ Վեբմաստեր.
Իսկ տվյալ դեպքում թարմացումներով զբաղվող աղջնակը հաստատ չէր էլ ջոգի եթե նույնիսկ իր կոմպը ջարդեին, իսկ կայքը պատրաստողները ուղղակի պատասխանատվություն չեն կրում կայքի հետագա գործունեության համար.
«Ալիեւի նստավայրից են ասում «ֆաս»»
ՀՀ-ում, հատկապես պետական մարմինները, խուսափում են ասել, որ իրենց կայք էջերը հարձակման են ենթարկվել:«Այդ մասին բարձրաձայն ասելը ամոթ չէ: Ամոթը դա թաքցնելն է եւ այդ ուղղությամբ ոչինչ չանելը: Օրինակ, երեկ հարձակման տակ էր Սփյուռքի նախարարությունը: Էկոնոմիկայի նախարարությունը հերքում է, որ իր վրա հարձակվել են, սակայն մինչեւ հիմա Մուհամեդի գլուխը կախված է այդ կայքի վրա: Հայկական կայքերի վրա հարձակումները ես գնահատում եմ տեղեկատվական զինավարժություններ»,- այսօր լրագրողների հետ «Տեղեկատվական անվտանգություն» թեմայով հանդիպման ընթացքում ասաց փորձագետ Սամվել Մարտիրոսյանը:
Փորձագետը դժվարացավ միանշանակ ասել, թե հայկական կայքերի վրա հարձակվողները ովքեր են, սակայն ենթադրում է. «Հիմնականում հարձակվում են ադրբեջանցիները եւ թուրքերը: Մեր հարեւան մեծ եւ փոքր եղբայրները ժամանակ առ ժամանակ միավորվում են: Նրանք հիմնականում ոչ թե ապատեղեկատվություն են տեղադրում, այլ` հայհոյանքներ, ադրբեջանական հերոսների լուսանկարներ: Չի բացառվում, որ այլ ազգի ներկայացուցիչները թուրքական եւ ադրբեջանական հետքեր թողնելով` հարձակումներ կատարեն հայկական կայքերի վրա: Ես նաեւ չեմ բացառում, որ հենց հայկական ինչ-որ խուլիգանական խմբեր կատարեն այդ հարձակումները»:
Այսօր ոչ միայն հնարավոր չէ միանշանակ ասել, թե ովքեր են հայկական կայքերի վրա հարձակվողները, այլեւ , թե ովքեր են այդ հարձակումներից պաշտպանողներն ու պատասխանատուները:
Փաստն այն է, որ փորձագետները գտնում են, որ մենք քարոզչական պատերազմում տանուլ ենք տալիս Ադրբեջանին:
Պատճառն այն է, որ Ադրբեջանում հակահայկական քարոզչությամբ զբաղվում են պետական մակարդակով. «Ադրբեջանում ամեն ինչ որոշվում է վերեւեից: Ալիեւի նստավայրից ասում են, թե ում վրա «ֆաս» անեն»: ԼՂ հարցում Մադրիդյան սկզբունքներից հետո, Ադրբեջանը քարոզչական հարձակումներով, իր հակաքարոզչությամբ ուզում է ապացուցել, որ ինքն ավելի ուժեղ է, իր բանակը ամենահզորն է»:«Միտք» վերլուծական կենտրոնի փորձագետ Էդուարդ Աբրահամյանը բոլորի ուշադրությունը հրավիրեց այն փաստին, որ մի շարք ադրբեջանցի մեծահարուստներ նոր գործընթաց են սկսել` ձեռք են բերում ռուսական, ինչպես նաեւ եվրոպական ԶԼՄ-ներ, եւ դրա շնորհիվ վերջին շրջանում ՌԴ-ում եւ Եվրոպայում մեծացել է հակահայկական քարոզչությունը:
Պատասխանելով «Ա1+ի» հարցին` պարոն Աբրահամյանը հաստատեց, որ ադրբեջանցի գործարարների այդ քայլը նույնպես հրահանգված է Ալիեւի նստավայրից: Իսկ ի՞նչ պետք է անել , որ հայ մեծահարուստներն էլ հետաքրքրվեն, ֆինանսներ տրամադրեն տեղեկատվական քարոզչության համար. մեր հարցը փորձագետներին մտածելու տեղիք տվեց: Նրանց կարծիքով, եթե հայ մեծահարուստները մանգամից զբաղվեն այդ խնդրով, ապա ավելի շատ կվնասեն տեղեկատվական քարոզչությանը եւ այն կվերածեն «գրդոնի»:Էդուարդ Աբրահամյանը վստահ է, որ հակահայկական քարոզչությամբ զբաղվողների վրա նախապես աշխատում են հոգեբաններ, մշակում այն հարցերը, որոնց վրա նրանք պետք է աշխատեն եւ այլն:
Փորձագետների կարծիքով ՀՀ-ում տեղեկատվական քարոզչությամբ պետք է զբաղվի ոչ թե մեկ մարմին` ԱԱԾ-ն, ինչպես շատերն են կարծում, այլեւ բոլոր շահագրգիռ մարմինները, այդ թվում հասարակական կազմակերպությունները:
Չգիտեմ ում մոտ ոնց .. բայց իմ մոտ նենց տպավորություն է, որ մարդիկ հանդիպում եմ, իրենց ներկայացնում հասարակությանը եվ խոսում՝ ափսոս ասելու բան չունեն.
Չգիտենք թե ովքեր են, բայց որ կան .. էդ հաստատ է ... տոլի թուրք են, տոլի ազերի, տոլի արաբ, տոլի իրաքից ... տոլի վոոբշե հայ են .. բայց հաստատ գիտենք, որ իրենց հրաման է տվել Ալիեվը ...
Ակամայից հիշեցի ինչպես էին ամերիկայի հատուկ ծառայությունները մի տաս-տասնհինգ տարի առաջ փորձում էին ծաղկեցնել ռուսական մաֆիայի գաղափարը, ստեղծում միջադեպեր ... մենակ թե բոլորի մոտ տպավորություն ստեղծվի, որ նման վտանգ կա ...եվ քանի որ այն շատ զգալի է, ապա սենատը պետք է շարունակի «համապատասխան բաժինների» ֆինանսավորումը, եվ այլն ...
Հանուն ինքնագովազդի պատրաստ են խոսել ժամերով առանց որեւէ էական բան ասելու ....
Կրկնում եմ վերջին անգամ՝
ԱՅՆ ՄԱՐԴՆ ով կփորձին նույնիսկ ենթադրել, որ էկոնոմիկայի նախարարության կայքի միջադեպի մեջ կա ազերի հետքը ... իմ կողմից կորակվի որպես «Հայաստանի վերջին ապուշ»
----------
Պ.Ս.
BTW, նկատել եք ... հիմնականում վերջին դեպքերի մասին խոսում են մարդիկ, ովքեր իսզբանե ոչ մի կապ չունեն Անվտանգության հետ. Գոնե առնվազն մեկի ախրանի պետը լինեին ... կմտածեի, որ կայքի անվտանգության հետ չէ, բայց մարդկան անվտանգության հետ կապ ունեն ...
Ազգովին բոլորս փորձագետ ենք կամ ոչ մասնագետներ ՝
- «Միտք» վերլուծական կենտրոնի փորձագետ Էդուարդ Աբրահամյանը
- տեղեկատվական անվտանգություն» թեմայով հանդիպման փորձագետ Սամվել Մարտիրոսյան
- քաղաքական գործիչներ
- գիտության դոկտորներ
- լրագրողներ
- բիզնեսմեններ
Հլը որ մի հատ մարդու կարծիքն եմ լսել, ով համակարգից է .. էն էլ ավելի շատ բիզնեսմեն է, քանց ԱյՏԻ ... էլ չեմ ասում, որ նրա վերջին քայլերից ահավոր ռեկլամի հոտ էր փչում ...
Շատ մեծ դժվարությամբ կարողացա բացահայտել այն 2 հակերներին, ովքեր ջարդել էին հայկական կայքերն /ու ոմանց անձնական համակարգիչներն/.
Ահավասիք նրանք՝
Կարող եք ենթադրել թե՝
1. ինչի նախատիպն է այս սարքն /ասեմ ընդամենը, որ նրա ստեղծողն է Douglas Carl Engelbartը/ եվ
2. ինչով՞ է զբաղված հաջորդ նկարի զինվորական երիտասարդն
3. որ՞ մոլարակի վրա է կատարվել այս ֆոտո-ն (Socotra)
Շատ մեծ դժվարությամբ կարողացա բացահայտել այն 2 հակերներին, ովքեր ջարդել էին հայկական կայքերն /ու ոմանց անձնական համակարգիչներն/.
Ինչ էլ գտնել ես գտել…
Ահավասիք նրանք՝
Որ ասում են՝ մեր ԱԱԾ-ն բանի պետք չի, բողոքի տարափ է տեղում… Ժաժոբան իր տեխնիկայով գտել է կայքեր կոտրողներին, իսկ անվտանգության պահապնները քնած են…
1. ինչի նախատիպն է այս սարքն
Վայ թե՝ հեռախոսի «զարյադոչնիկ», ճի՞շտ եմ…
2. ինչով՞ է զբաղված հաջորդ նկարի զինվորական երիտասարդն
Քաղաքական ենթատեքստով նկարներ ես դնում, մի հատ էլ բաներ ես պահանջում…
3. որ՞ մոլարակի վրա է կատարվել այս ֆոտո-ն (Socotra)
Հյուսիսային պողոտան չէ՞…
1. ինչի նախատիպն է այս սարքն
Վայ թե՝ հեռախոսի «զարյադոչնիկ», ճի՞շտ եմ…
Համակարգչային մկնիկի նախատիպն է ...
Հարգելի պսեվդո-փորձագետներ կայքն ջարդված չէ ... վայնասուն չկապեք.
Ընդամենը կայքի ադմինիստրատորին ցույց է տրված, որ դուռը փակել է, բայց պատուհանի փեղկը բաց է թողել /BTW հիմնականում հենց փեղկերն են օգտագործվում շահադիտական նպատակներով կայքեր ջարդելու գործում/.
IT ցուցահանդեսներին մի ժամանակ ընդունված էր /խոսքն չի գնում հայաստանյան էքսպոների մասին/ կայքի ցուցադրական ջարդեր կազմակերպելն.
Այսինքն ցուցահանդեսի հյուրն վճարում էր որոշակի գումար (կախված կայքի բարդությունից 5-50 հզ ԱՄՆ դոլար) եվ մարդիկ քո աչքի առաջ ցուցադրաբար ջարդում են քո կայքն՝ բնականաբար ուսոցողական նպատակով:
31-07-09 • 01:16 AM
Ահա իմ պատասխանը քո գործընկերոջ՝ ինձ ուղղված հարցին՝