Ընտրելով թեման, եկեք այս անգամ գոնե հասնենք մեր նպատակին: Իսկ մեր նպատակը լուրջ եւ ազատ, բաց եւ արդար քննարկում կազմակերպելն է: Օգտվելով մեր Բլոգի անդամի` հարգելի Վիշապի տված թեմաների բազմությունից, ես ընտրեցի հայոց հոգեւորականության այժմյան ճգնաժամի թեման:

Ոչ ոքի համար գաղտնիք չէ, որ այժմ մեր հոգեւորականությունը գտնվում է բավական բարդ եւ կարելի է համարել նաեւ սոսկալի վիճակում: Պատճառը շատ պարզ է: Այդ ամենը սկսվեց նրանից, որ մեր Կաթողիկոսը իրեն թույլ տվեց մտնել քաղաքական թատերաբեմ:

Ինչպես նշված է սահմանադրության մեջ.

«Եկեղեցին անջատ է պետությունից»:

Սակայն վերջին նախագահական ընտրությունները հստակ ցույց տվեցին, որ մեր սահմանադրության ոչ բոլոր, կասեի՝ նույնիսկ հոդվածների 80 տոկոսը չեն գործում: Ցավալի է, քանի որ, եթե եկեղեցին եւս մասնակից է եղել «պետական ավանտյուրային», ապա դա հանգեցնում է շատ խորը ճգնաժամի, ընդհուպ մինչեւ պետականության կորուստ:

Ցավով նշում եմ, որ f5blog.com -ը 1-2 օր ստիպված եղավ մնալ հարդկադիր պարապուրդի մեջ: Ինչո՞ւ հարկադիր. դա կայքի պատասխանատուների կամ հոստերի մեղքով չէր:

Բանը նրանում է, որ մարտի 1-ի դեպքերից հետո մենք ստիպված եղանք (երբ արգելվեց ԶԼՄ-ների գործոնեությունը), ինչ-որ ժամանակով տեղափոխվել այլ կայք (երեւի հիշում եք fseon.org/armenia/ ում ժամանակավոր հանգրվանը):

Ինչո՞ւ տեղափոխվեցինք.

- Նախ մեր ադմինը այնքան օրինապահ եւ կարգապահ էր գտնվել, որ կայքը գրանցել էր իր անունով
- կայքի DNS-ները հայկական չէին, բայց ունեին «հայկական պոչեր»՝ այսինքն, կարելի էր պարզել, թե ով է կայքի պատասխանատուն
- մենք գտնվում էինք մի հոստի վրա, որը Հայաստանում բավականին հայտնի մի կայք է ներկայացնում. մնալով նրանց մոտ, մենք կարող էինք վտանգի տակ դնել նրանց կայքի գործունեությունը:

Հետեւաբար, նպատակահարմար գտնվեց տեղափոխել կայքը մի անկախ հագրվան, որը ոչնչով կապված չէր Հայաստանի հետ:

Մեզ հասած տվյալների համաձայն այսօր օրվա 2-րդ կեսին Վիեննայի օդանավակայանում ձերբակալվել է այս բլոգի ԱԴՄԻՆ Ա.Ա.-ն (հետագայում` Ա.Ա.):

Անձական հեռախոսազրույցի ժամանակ ավստրիական ավիաուղղիների ներկայացուցիչ Ա. Վարդանյանը հաստատեց այս փաստը, բայց հրաժարվեց որեւէ մեկնաբանություն անել ձերբակալման բուն պատճառների մասին:

Տվյալները բավականին իրարամերժ են՝

Օդանավի ուղղեկցորդի Բ. Միկոտայի խոսքերով (էթնիկ ճապոնացի) Vienna International Aeroport-ի գրանցման բաժնի տարածքում Ա.Ա.-ին են մոտեցել 3 անհայտ անձիք, մի քանի բառ փոխանակելուց հետո արդեն 4-ով հեռացել են (ուղղեկցորդու խոսքերով նրանք 3-ն էլ խոսում էին ղարաբաղյան ակցենտով):

Նույն չվերթի ուղեվոր Ա.Մարտիրոսյանի խոսքերով Ա.Ա-ն նույն անհայտ անձանց հետո խոսալուց հետո, ինքն է հեռացել St. Stephen’s Cathedral-ի ուղղությամբ:

Տվյալներ կան, որ Ա.Ա.ին ձերբակալվել է Austria Police Department-ի հրամանով հայտնի Josef Fritzl-ի գործի առնչությամբ:

Ամեն դեպքում, փաստերը իրարամերժ են, իսկ պաշտոնական աղբյուրները դեռեւս լռում են: Ընտանիքի անդամների խոսքերով, Ա.Ա.-ն Իսպանիայում հանդիպել է Նիկոլ Փաշինյանին, որն էլ հենց կարող էր պատճառ հանդիսանալ նման առեղծվածային ձերբակալմանը:

Նշեմ, որ Ա.Ա.-ն ամուսնացած է եւ ունի 2 երեխա: 

Ստացել եմ էլ. փոստով ու կարծում եմ, որ գաղափարը էդքան էլ վատը չի: Ու այն տեղադրելով այս բլոգում հաստատ համոզված եմ, որ այն բավականին բուռն արձագանք է ստանալու:

Ասե՛ք ոչ Սիրուշոյին…

Եվրատեսիլը առաջիկայում լավագույն միջոցն է հայկական «աստղերին» ապացուցելու համար այն պարզ իրողությունը, որ նրանց իրական տերը հայ ժողովուրդն է, այլ ոչ թե մի քանի իշխանավոր, որոնց նրանք սպասարկում էին թե՛ մինչև ընտրություններն ու դրա ընթացքում և թե՛, համոզված կարելի է ասել, մարտիմեկյան իրադարձություններից հետո: «Պատասխանատու» աստղերը պետք է լավ իմանան, որ եթե Սփյուռքը հանկարծ մի օր ցանկանա այլևս չգնել նրանց շրջագայությունների համերգների տոմսերը, ապա նրանք ստիպված կլինեն երգել միայն Տավուշի կամ Արարատի հեռավոր գյուղերում: Ուստի կոչ ենք անում Եվրոպայում բնակվող մեր հայրենակիցներին չքվեարկել Սիրուշոյի օգտին մայիսի 20-24 Բելգրադում կայանալիք Եվրատեսիլի մրցույթի ընթացքում` դրանով իսկ աջակցելով այդ ոլորտի առողջացմանը և համերաշխություն հայտնելով անօրենությունների դեմ պայքարող Հայաստանի Ձեր հայրենակիցների մեծամասնությանը: Չէ որ այդ նույն «աստղերն» իրենց «լուման» ունեն այսօրվա իշխանության ձևավորման գործում: Ձեր ՈՉ-ն իսկական պատասխան կլինի ապօրինություններ գործող Հայաստանի իշխանություններին և նրանց սպասարկող «աստղերին», քանի որ վստահ կարելի է ասել, որ Հայաստանի համար այս բախտորոշ փուլում Սիրուշոյի փոքր ինչ հաջողությունն իշխանությունները կշահարկեն` երկրում տիրող խայտառակ իրավիճակից բոլորի ուշադրությունը շեղելու համար:

Քննարկումների և Ձեզ հուզող հարցերի պատասխանները գտնելու համար կարող եք այցելել` arabyanboycottinitiative.wordpress.com

Հարգելի բարեկամներ,

Նախորդ երկու հոդվածներով մենք փորձեցինք խորհել ու մտածել, մտորել եւ գտնել այն գաղտնիքները, որոնց լուծմամբ մեզ կհաջողվեր ստեղծել քաղաքացիական հասարակություն (ՔՀ): Սակայն, ինչպես եւ նշել էինք, ՔՀ ստեղծելու համար անհրաժեշտ է հեռուստատեսային քարոզչություն: Սակայն ամենահեռու գյուղի բնակիչն անգամ տեղյակ է, թե ինչ վիճակում է գտնվում մեր հեռուստատեսությունը: Այն է. Միաբեւեռ, միակողմանի, երբեմն անցնելով կոռեկտության եւ պարկեշտության բոլոր թույլատրելի եւ անթույլատրելի սահմանները: Հեռուստատեսությունը ղեկավարվում է իշխանությունների կողմից, իսկ որ Հեռուստաընկերությունը համարձակվում է այլախոհության նշաններ ցույց տալ` խոսել ճիշտ եւ արդար դատել, անմիջապես ենթարկվում է ռեպրեսիաների եւ ճնշումների: Ամենից վառ օրինակը կարելի է համարել Գյումրիի «ԳԱԼԱ »ՀԸԿ-ը, որը դիմադրեց, պայքարեց եւ հասավ հաջողության:

Ինչպես նշվել էր նախկինում, ՔՀ ստեղծելու համար անհրաժեշտ է պետական հովանավորչություն, պետական օգնություն: Սակայն, մեր պայմաններում պետությունը կանգնած է հակառակ կողմում: Շրջված, իր քաղաքացուն թիկունքով է կանգնած: Այնպես որ, ՔՀ ստեղծելը շատ բարդ է, քանի որ պետությունը կարծես ոչ միայն չի ցանկանում ՔՀ ստեղծել, այլեւ ամեն ինչ անում է ժողովրդին ոչխարացած եւ բթացած պահելու համար: Տպավորություն է ստեղծվում, որ պետությանը ձեռնտու է ոչ թե զարգացած բնակչություն, այլ մի զանգված, որին իշխելը եւ հարստահարելը կդիտվեր որպես բնության օրենք: Ուստի ՔՀ-ի թեման ոչ թե արժե փակել, այլ, ընդհակառակը, դա այժմեական է. ՔՀ-ի ստեղծումը, կարելի է ասել, դարձել է նաեւ պատմական անհրաժեշտություն:

Կցանկանամ խոսել եւ խորհել, մի՞թե մենք` որպես ազգ, այսքան վատն ենք, որ մեզ հետ հաշվի չեն նստում: Որ մեզ կոտորում են, ոչնչացնում, նվաստացնում եւ ստորացնում, բայց մենք էլի գնում ենք նրա` նվաստացնողի, հարստահարողի եւ ստորացնողի մոտ: Մենք սիրում ենք մեզ հարստահարողին, մեզ վիրավորողին, մեզ սպանողին եւ մեզ կեղեքողին: Այդ ամենը գալիս է նրանից, որ մենք չենք ազատվել զոհի բարդույթից: Որ մենք, դեռ ապրում ենք ոչ թե իրական կյանքում` հայրենիքում, այլ ապրում ենք պատմական, վիրտուալ մի աշխարհում: Վանոն գրել էր, որ անհրաժեշտ է ազատվել պատմական հայրենիքի բարդույթից: Մի՞թե չենք հասկանում, որ անհրաժեշտ է իրական հայրենիքը շենացնել, կառուցել, հզորացնել եւ նոր ձեռնմուխ լինել պատմական հայրենիքի ազատագրմանը: Մենք, որ չունենք ոչ մի ուժ, այժմ բարձրացել ենք եւ գոռում ենք.

Հասնինք Սասուն,
Մտնինք Վան,
Մուշ, Ալաշկերտ, Արդահան: 

Որպես նախորդ թեմայի տրամաբանական շարունակություն, առաջարկում եմ նախ լիարժեքորեն պատկերացնել, թե ի՞նչ է նշանակում քաղաքացիական հասարակություն: Այսքան ձգտում ենք մեր հանրապետությունում ունենալ նման հասարակություն, ուրեմն եկեք մեկ անգամ եւս վերհիշենք վերջինիս բնորոշումները եւ չափորոշիչները:

Ասեմ, որ ինքս սոցիոլոգ կամ քաղաքագետ չեմ, ուստի եւ հղումներ եմ արել տարբեր էլեկտրոնային աղբյուրների:

Սկսենք նույն Վիքիպեդիայից, որտեղ գրված է (իմ իսկ թարգմանությամբ).

Քաղաքացիական հասարակությունը կազմված է կամավոր քաղաքացիական ու հասարակական կազմակերպությունների եւ կառուցվածքների միասնությունից, որոնք ձեւավորում են հանրության գործունեության հիմքը՝ ի հակադրություն որեւէ պետության ուժային կառույցների (անկախ այդ պետության քաղաքական համակարգից) եւ առեւտրային կառուցվածքների:

Գոյություն ունեն քաղաքացիական հասարակության բազմաթիվ սահմանումներ, որոնցից մի քանիսը կներկայացնեմ ստորեւ:

Հայաստանում մարդկանց մեծամասնությունը ապրում է ախպերության օրենքներով. մեր ախպերներին չնեղացնենք՝ մնացածի հերն էլ անիծած:Մի անօրինական բան տեսնելիս ոստիկան կանչենք՝ մարդ ծախող ենք: Մեր ունեցած խնդիրները բարձրաձայնենք՝ խայտառակչի ենք: Էս մարդը կարողացել է հասնել մաքսայինի պետի պաշտոնին՝ հալալ է իրեն, կարո՞ղ ես՝ դու էլ դարձիր: Սույն օրենքները չգրված են, սակայն տասնամյակներով, միգուցե հարյուրամյակներով նստած են մեր արյան մեջ, ու վստահորեն պիտի փոխանցվեն մեր սերունդներին: Քանի որ այդպես հասարակությունը մեզ նորմալ կընդունի: Իսկ ինչիսի՞ն է հայաստանյան հասարակությունը, և ու՞մ է նա իր այդ ձևով ձեռնտու:

Մեծ հաշվով Հայաստանում հասարակությունը լրիվ ձևավորված չէ: Հենց այդ երևույթը նկարագրող բառը ինքնին ինձ որպես հայ մարդու ասում է, որ մեր մեջ общество, society, Gesellschaft, չկա: Օտարալեզու այս բառերի հիմքում ցանկացած գրագետ մարդ գտնում է «ընդհանրության»՝ սոցիումի գաղափարը, իսկ մեզ մոտ, չգիտես ինչու, հասարակ՝ ոչինչ չասող մի ածական: Չխորանամ, սակայն, ծագումնաբանության մեջ. դա թեման հեռու չի տանի: Դա միայն սկիզբն է:

Այս նամակը ստացել եմ այսօր, որը եւ ցանկանում եմ ներկայացնել Ձեր ուշադրությանը:

Ի՞նչ կը նշանակէ Հայ ըլլալ

1. Երկրի մը մէջ ծնիլ, ուրիշ երկիր մը ապրիլ, տարբեր երկրի մը մէջ մեռնիլ և չորրորդ տեղ մը թաղուիլ:
2. Բազմաթիւ լեզուներ խօսիլ, սակայն ոեւէ մէկ կատարեալ չգիտնալ, մանաւանդ հայերէնը:
3. Անաստուած ըլլալու իսկ պարագային, եկեղեցի յաճախել, կրօնական արարողութեանց հետեւիլ բան մը չհասկնալով:
4. Եկեղեցիի մը թաղական ըլլալ, առանց անոր օրէնքները ճանչնալու:
5. Խոնարհ ըլլալ օտարներու հանդէպ և գոռոզ՝ իր ազգակիցներուն:
6. Ապրիլ օտար երկրի մը մէջ հայրենիքի կարօտովև հայրենիքի մէջ՝ օտար երկիրներ երազելով:
7. Ողբալ հայերէն լեզուին նահանջին, բայց տան մէջ օտար լեզուով խօսիլ:
8. Ընկերային դիրքը բարձրանալուն զուգահեռ հայութիւնը մոռնալ, զայն յիշել միայն երբ ծերութեան դուռը հասնի:
9. Ունենալ արեւելահայերէն և արեւմտահայերէն, երկու ուղղագրութեամբ:
10. Օտար լեզուով խօսիլ, հայերէն աղօթել, թրգերէն երգել և հայհոյել: 

Այս անստորագիր ասացուածքները քաղած եմ տարիներ. առաջ. ուզեցի զանոնք թերթին յանձնել նկատելով անոնց այժմէականութիւնը, անշուշտ միշտ յարգելով բացառութիւնները:

Ատրինէ Գաբրիէլեան

ՌԱԶՄԱՎԱՐԱԿԱՆ ՀԵՏԱԶՈՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԿԵՆՏՐՈՆԻ ՍԵՆՍԱՑԻՈՆ ԲԱՑԱՀԱՅՏՈՒՄՆԵՐԸ

Մենք շարունակում ենք ընթերցողների ուշադրությանը ներկայացնել Ռազմավարական հետազոտությունների մոսկովյան կենտրոնի «Հայաստանի նախագահական ընտրությունները՝ ներքաղաքական եւ ընտրական գործընթացների վրա նախկին նախագահ Լ.Տեր-Պետրոսյանի ազդեցության տեսանկյունից» վերլուծական զեկույցի հիմնական դրույթները։

Մոսկովյան վերլուծաբանների համոզմամբ, Հայաստանում փետրվարի 20-ից մինչեւ մարտի 2-ը ընկած ժամանակահատվածում տեղի ունեցած իրադարձությունները եւ դրանց արդյունքները միանգամայն ակնբախ ցույց տվեցին. Տեր-Պետրոսյանն իր առջեւ դրել էր առավել քան կոնկրետ խնդիր. թուլացնել Հայաստանի պետականությունն ու դիրքերը արտաքին քաղաքական ասպարեզում։ Եւ խոսքը վերաբերում է նախեւառաջ Ղարաբաղյան հիմնախնդրի կարգավորմանը։

Սիրելի հայրենակիցներ եւ զինակիցներ, Հայաստանի համաժողովրդական շարժման 2-րդ կոնգրեսը տեղի է ունենում չափազանց բարդ իրադրության պայմաններում։ Ընդ որում, բարդու թյունը ոչ միայն իրավիճակային է, այլեւ իմացաբանական, քանի որ հասա րակությունը կանգնած է վերջին շրջանի բուռն իրադարձությունների ընկալ ման եւ վերաիմաստավորման անհրաժեշտության առջեւ։ Կուտակված անթիվ հարցերի պատասխանը հնարավոր է տալ միայն իրադարձու թյուն ների խոր եւ համակողմանի վերլուծությունից հետո։ Այդ խնդիրը, սակայն, թողնելով ապագային, սույն ելույթում ես կբավարարվեմ անդրադառնալով ընդամենը մի քանի հրատապ թեմաների։